MAN TG dla wojskowych

Najpierw podczas czerwcowych targów zbrojeniowych Eurosatory w Paryżu, potem w trakcie lipcowej konferencji Recovery Days, Rheinmetall MAN Military Vehicles (RMMV) zaprezentował premierową zmilitaryzowaną serię TG-MIL. Jej bazę w klasie tonażowej średniej stanowią terenowe, 2-osiowe TGM 4×4, w klasie ciężkiej także terenowe – z napędem na ogół osi – 2, 3- i 4-osiowe, ewentualnie 5-osiowe TGS, czy w wybranych przypadkach – jak ciężkie ciągniki siodłowo-balastowe klasy HET (Heavy Equipment Transporter) – także TGX. W ofercie koncernu ciężarówki te są pozycjonowane jako rozsądna cenowo alternatywa w stosunku do typowo wojskowej rodziny HX, obecnie HX2.

• MAN TG-MIL to zmilitaryzowana wersja ciężarówek MAN TG, dostosowana do potrzeb wojska. Oferuje balans między możliwościami typowo wojskowych pojazdów (jak MAN HX) a kosztami zakupu i eksploatacji. Wybór między TG-MIL a HX zależy od konkretnych potrzeb i budżetu klienta.
• Wykorzystuje 6-cylindrowe, rzędowe silniki MAN, dostosowane do zastosowań wojskowych, w tym do paliwa niskiej jakości.
• Wzmocnione ramy podwozia, resory paraboliczne i podwyższona konfiguracja zapewniają komfort jazdy, bezpieczeństwo i duży prześwit. Możliwość brodzenia do 850 mm i długotrwałej pracy w wodzie do 750 mm.

MAN HX2, chociaż w układzie kompletacyjnym opiera się na MAN TG, otrzymuje specjalną tzw. modułową kabinę typu wojskowego i szereg innych elementów różnicujących w podwoziu. Przy czym zdarza się, że nawet dosyć bogaci odbiorcy, jak Norwegia, którzy mogą sobie pozwolić na odpowiedniki z typoszeregu HX, wybierają właśnie warianty z linii TG – tak Norwegowie uczynili ostatnio w odniesieniu do ciężkich ciągników siodłowo-balastowych, kontraktując 3-osiowe TG/TGS-MIL 6×6 z 540-konnym silnikiem i bliźniaczym ogumieniem z tyłu, zamiast 4-osiowych HX81 z 680-konnym silnikiem V8, możliwością zastosowania kabiny integralnie opancerzonej i wyłącznie pojedynczym ogumieniem. Kwestia w takim razie dotyczy umiejętnego zbalansowania tego, co z jednej strony potrafią MAN TG-MIL, a z drugiej co więcej potrafią HX, z tym, jak przy tych zaznaczonych militarnych różnicach na korzyść HX, o ile wyższe są koszty zakupu i TCO wojskowych HX w porównaniu z najbliższymi im kompletacyjnie TG-MIL.

Pewne napędy

Napęd MAN TG-MIL pochodzi jedynie od 6-cylindrowych, rzędowych silników, opartych na wypróbowanej i przetestowanej, komercyjnej technologii MAN oraz dopasowanych do zastosowań wojskowych, w tym do zasilania paliwami o niskiej jakości. Silniki te pochodzą z trzech linii – D08 (wyłącznie TGM), D20 i D26 i pokrywają następujący zakres mocy maksymalnych: D08 – do 340 KM (250 kW) /do 1175 Nm, D20 – do 440 KM (320 kW) /do 2100 Nm i D26 – do 540 KM (400 kW) /do 2500 Nm. Jednostki te spełniają normy czystości spalin Euro 3 – EGR, Euro 5 – SCR, Euro 6 – EGR/SCR i są zakwalifikowane do pracy na paliwie F34.

Z jednostkami tymi współpracują następujące skrzynie przekładniowe: 16-biegowa manualna ZF – najbardziej opłacalne rozwiązanie, 12-biegowa zautomatyzowana także ZF w celu zmniejszenia zużycia paliwa i zmęczenia kierowcy, uproszczenia jazdy dla mniej doświadczonych prowadzących i ograniczenia jego wysiłku fizycznego, uzupełnione przez 6-biegowe, w pełni automatyczne Allison dla płynnej pracy pojazdu w trudnym terenie i uzyskania maksymalnej przyczepności. Układ przeniesienia napędu tworzą skrzynie rozdzielcze – 2-biegowe skrzynie MAN, seryjnie z odłączanym napędem przedniej osi, w opcji ze stałym napędem na wszystkie koła / położenie neutralne / oraz ewentualnie z odłączaną przystawką odbioru mocy.

Układ ten uzupełniają osie napędowe: osie z podwójną redukcją MAN z przekładnią planetarną i mechanicznymi blokadami mechanizmów różnicowych, dopełnionymi przez blokady międzymostowe. Osie przednie mają nośność 9000 kg, tylne 13.000 lub 16.000 kg. Na osi/osiach tylnych da się zakładać ogumienie pojedyncze bądź podwójne, to pierwsze pozwalające na uzyskanie wysokiej mobilności taktycznej (dzielności terenowej). Pojedyncze opony zazwyczaj występują w rozmiarach 14,00 R20 bądź 16,00 R20, aby przełożyć się na lepszą jakość jazdy i większą ładowność. Zmniejszony nacisk na podłoże, lepsza przyczepność i większy prześwit powodują lepszą mobilność, szczególnie w trudnym terenie, takim jak piasek i miękki grunt. Istnieje też możliwość założenia łańcuchów na koła. Aby jeszcze bardziej zwiększyć mobilność w terenie, dostępne są półautomatyczne i centralne systemy pompowania opon. Inną opcją są wkładki przestrzelinowe typu run flat.

Na lądzie i w wodzie

Wysoki komfort jazdy i bezpieczne prowadzenie we wszystkich warunkach obciążenia pojazdu, zarówno na drodze, jak i w terenie, zabezpieczają wzmocnione ramy podwozia typu drabinowego, wykonane z wysoko wytrzymałej stali, o wysokiej odporności na skręcanie i zginanie. Resory paraboliczne z wytrzymałymi amortyzatorami i stabilizatorami radzą sobie z nierównościami terenu. Podwyższona konfiguracja podwozia zapewnia też znaczny prześwit pod pojazdem.
Ciężarówki MAN TG-Mil są oczywiście w stanie brodzić – pokonywać rzeki i strumienie o głębokości do 850 mm. Przeznaczone są do długotrwałej pracy w wodzie o głębokości do 750 mm zgodnie ze STANAG 2805.

Standardowe przygotowanie do brodzenia w całej gamie obejmuje: specjalnie uszczelnione elementy przekładni i osi napędowych, specjalne okładziny hamulcowe, podwyższone otwory wentylacyjne cylindrów hamulcowych i specjalnie zaprojektowane obudowy reflektorów. Opcjonalne zabezpieczenie antykorozyjne zgodne ze standardem wojskowym dodatkowo chroni z kolei pojazd wystawiony na działanie wilgoci przez dłuższy czas. W zakresie temperatur roboczych – to klimatyczny zakres operacyjny – auta te mogą pracować od +49°C do -32°C, czyli nadają się do eksploatacji w najgorętszych i najzimniejszych środowiskach na świecie dzięki dodatkowym urządzeniom chłodzącym i podgrzewającym.

Militarne, ale nie siermiężne!

Kabiny MAN TG-Mil oferują wysokie standardy komfortu komercyjnego i ergonomiczną konstrukcję z materiałów łatwych do czyszczenia. Są dostępne w wersji krótkiej lub długiej, z dachem normalnej wysokości, podwyższonym lub wysokim, w większych kabinach z miejscem na dodatkowe siedzenia, schowki, sprzęt wojskowy, a nawet składaną leżanką. Przy tym teoretycznie istnieje możliwość wprowadzenia kabiny załogowej, czterodrzwiowej, 6-7-osobowej.

Koncentrując się na potrzebach kierowcy wojskowego, wszystkie elementy sterujące są przejrzyście rozmieszczone i łatwo dostępne. Kabiny przygotowano na przyjęcie różnych urządzeń C4I i podobnych – dostępne są opcje do mocowania karabinu i indywidualnych uchwytów na broń, uchwyty modułowe do C4I i innego sprzętu. Tablice rozdzielcze są dostępne w kolorze piaskowym lub szarym. Niezależnie od wielkości kabiny przestronne półki i schowki oznaczają ergonomiczne rozplanowanie i zapewniają dużo miejsca na sprzęt osobisty i akcesoria wojskowe. Duże okna i dodatkowe okno za słupkiem B w połączeniu z opcjonalnymi kamerami cofania zapewniają poprawioną orientację sytuacyjną.

Promieniowanie elektromagnetyczne w całym wnętrzu odpowiada normom wojskowym. W opcji kabina MAN TG-Mil występuje ze specjalnie skonstruowanym dodatkowym, nadkabinowym stalowym dachem wojskowym z bocznymi relingami i dużym okrągłym włazem – lukiem ewakuacyjnym. Wzmocniona konstrukcja tego dachu pozwala na stanie na nim i pracę dwóch żołnierzy i gwarantuje wysoką nośność dodatkowego wyposażenia, takiego jak uchwyty na broń, amunicję, anteny czy dodatkowe akumulatory. Punkty mocowania broni i anten na dachu są konfigurowalne.

Kolejne opcje dotyczą siedzeń – MAN TG-Mil oferują siedzenie środkowe – centralne, które można szybko przekształcić w w platformę dla strzelca do użytku z opcjonalnym wojskowym lukiem dachowym. Większe kabiny mieszczą czteroosobową kanapę z tyłu kabiny, wszystkie wyposażone w odpowiednie oparcia, zagłówki i trzypunktowe pasy. Do tego jest dostępnych wiele opcji siedzeń statycznych i pneumatycznie zawieszonych. Z innych pozycji militaryzujących ważną rolę pełnią jeszcze odpowiednie malowanie wojskowe wg STANAG i wzmocniona ochrona przed korozją. Ta ostatnia obejmuje nie tylko samą kabinę, ale i wymagane zabezpieczenia stosowane w odniesieniu do podwozi, w zależności od wymogów w tej sferze danego odbiorcy.

Cywilne i wojskowe dodatki

Następny element kompletacji to systemy wspomagania. Elektroniczne pomoce, takie jak asystent wjazdu pod górę Hill start Aid, elektroniczny układ przeciwblokujący hamulców MAN BrakeMatic z logiką jazdy w terenie, system kontroli trakcji i układ ADAS z nowymi funkcjami stanowią wyposażenie seryjne.

Układ elektryczny MAN TG-MIL zawiera natomiast w pełni zintegrowane oświetlenie zaciemniające zgodne ze STANAG oraz gniazda międzypojazdowe NATO do rozruchu i przyczepy. Przy tym obsługa pojazdu pozostaje kompatybilna z goglami noktowizyjnymi. Rozszerzone są też możliwości EMC. Z typowych pozycji militaryzujących warto również wymienić: zaczepy mocujące według standardu NATO z przodu i z tyłu, wojskowy zaczep do przyczepy (K4D/KA3), opcję wciągarki do samoewakuacji i stalowe kratki ochronne przednich reflektorów i tylnych świateł.

Tu liczy się wytrzymałość

Wszystkie pojazdy z gamy MAN TG-MIL przechodzą szeroko zakrojone testy wytrzymałościowe i terenowe. Ma to stanowić gwarancję długiej żywotności komercyjnych ciężarówek MAN TG. W przypadku zmilitaryzowanych TG oprócz komercyjnych testów bazowych MAN-a są przeprowadzane dodatkowe próby. Wynik stanowi cykl życia do 20 lat lub 300.000 km przebiegu, przy równoczesnym spełnieniu norm homologacyjnych UE. Następna ważna eksploatacyjnie zaleta to łatwa konserwacja. Podobnie bowiem jak ciężarówki wojskowe z serii HX, MAN TG-Mil zaprojektowano z myślą o łatwości obsługi i napraw. Odchylana kabina, prosty dostęp do silnika, skrzyni biegów, chłodnicy, filtra powietrza, zbiornika oleju hydraulicznego i innych kluczowych części sprawia, że serwisowanie tych pojazdów staje się bezproblemowe nawet w warunkach polowych.

Jednocześnie, mając na uwadze funkcjonalność i prostotę, wszystkie komponenty zostały zaprojektowane z myślą o maksymalnej wytrzymałości, aby zabezpieczyć czas pracy i zapewnić wysokie osiągi na drodze i w terenie, nawet w najgorszych warunkach. Równie ważną rolę odgrywa jak najwyższa wydajność. Dlatego seria TG-Mil jest w stanie spełniać wysokie wymagania przez cały okres użytkowania.

Jako kluczowe parametry

MAN TG-MIL związane z ich podwyższoną/wysoką mobilnością podawane są: szerokość 2,5 m, kąt natarcia/kąt zejścia do 35°/do 40°, przejście przez rów/okop o szerokości do 2,4 m, możliwość pokonywania przeszkód pionowych o wysokości do 0,4 m, zdolność pokonywania wzniesień o nachyleniu 60%, maksymalny przechył boczny 30%, zasięg powyżej 00 km, prędkość maksymalna 90 km/h/opcjonalnie: 100 km/h i wskazana już głębokość brodzenia do 750-850 mm (typowo wojskowe HX – HX2 do 1500 mm).

Dostawa i opieka od specjalisty

MAN TG-MIL powstają w zakładach RMMV mieszczących się w wiedeńskiej dzielnicy Liesing, w tzw. Centrum Kompetencji RMMV dla zmilitaryzowanych ciężarówek. Ich militaryzacja dotycząca m.in. głębokości brodzenia i szerokości uzależnionej od wymagań danego klienta, jest prowadzona na normalnej linii w oparciu o odpowiednio przygotowany cywilny pojazd bazowy. Ogólnie seria MAN TG-Mil jest kwalifikowana jako system dla klientów wojskowych na całym świecie. Skalowalne poziomy jej militaryzacji spełniają wymogi różnych scenariuszy operacyjnych. Integracja systemów pojazdowych w samej fabryce obejmuje budowę podwozi, integrację C4I oraz systemów ochronnych i nadwozi, aż po nanoszenie farb wojskowych, wosków i wzorów kamuflażu. W tym zakresie RMMV ma ugruntowaną sieć dostawców z odpowiednimi certyfikatami.

Od zabudów po tzw. zestawy misyjne i dodatkowe systemy, klient może wszystko otrzymać z tzw. jednego źródła. Przy czym, ze względu na konieczną w tym biznesie odpowiednią elastyczność, istnieje także opcja lokalizacyjnego przeniesienia niektórych działań do danego kraju w zależności od lokalnych kompetencji i potrzeb klientów, ale każdorazowo w oparciu o globalną sieć wsparcia i kontroli RMMV. Do tego dochodzą m.in. usługi zarządzania flotą. Dopasowane na miarę poprawiają opłacalność i wydajność, umożliwiając skoncentrowanie się na kluczowych zadaniach. Od zarządzania programami serwisowymi i remontowymi, przez przeprowadzanie analiz logistycznych w celu poprawy zarządzania zapasami części zamiennych i dostępności floty, aż po zarządzanie modernizacjami technicznymi.

RMMV w ramach m.in. modułu ILS wspiera odbiorców w optymalizacji wykorzystania ich flot. RMMV działa tu jako partner, gwarantując kompleksowe wsparcie przez cały okres życia, by wesprzeć możliwości pojazdu od nabycia do utylizacji. Rozwija to wraz z autoryzowanymi sieciami serwisowymi, wykorzystując istniejące sieci OEM, jeśli są dostępne, by zapewnić opłacalne rozwiązania logistyczne, takie jak zaopatrzenie w części zamienne, konserwację i ulepszenia techniczne, dostępne przez cały cykl życia produktu.

Jarosław Brach
Fot. mat. producenta, autor